Sołectwa »
Bielanka
Bielanka położona jest na południe od Szymbarku, w paśmie Magury Małastowskiej, zajmuje obszar 1014 ha.
Jest to stara wieś łemkowska, założona w XV stuleciu w dobrach Gładyszów. Przez wieki słynęła z produkcji dziegciu, leku produkowanego z żywicy sosny i brzozy, którym handlowali wędrowni dziegciarze. Maź – uboczny produkt dziegciu, używano do smarowania osi wozów i ruchomych elementów młynów, tartaków. W miejscowości zachowały się stare chyże – łemkowskie chaty oraz drewniana cerkiew z 1773 r., pw. Pokrowy (Opiekunki) z ikonostasem z 1783 r. Cerkiew jest typowym przykładem zachodniołemkowskiego budownictwa sakralnego: trójdzielna – z trzema kopułami, o konstrukcji zrębowej, pokryta gontem. Obecnie służy katolikom obrządku rzymskokatolickiego i greckokatolickiego. W 2014 r. poświęcono w Bielance prawosławną cerkiew parafialną pod wezwaniem Opieki Matki Bożej i Poczajowskiej Ikony Matki Bożej. Wieś zamieszkują w znacznej mierze Łemkowie.
Łemkowie zamieszkiwali od stuleci góry Beskidu Niskiego, czyli południe Ziemi Gorlickiej. Większość etnografów uważa Łemków za potomków pasterzy wołoskich, którzy osiedlali się w górzystym Beskidzie Niskim w przeciągu XV-XVII w. Wołosi stanowili konglomerat etniczny, składający się z ludów bałkańskich, tzw. Arumunów, południowych Słowian, Albańczyków, Rusinów. Na terenie Beskidu Niskiego ulegali silnym wpływom polskim, słowackim, węgierskim. Posługiwali się językiem ruskim. Byli wyznawcami chrześcijaństwa obrządku wschodniego – prawosławia i grekokatolicyzmu. Odróżniali się mową, strojem, zwyczajami i tradycjami. Wsie zakładali na prawie wołoskim. Mieszkali w chyżach - zagrodach jednobudynkowych. Zajmowali się hodowlą, uprawą roli, rzemiosłem. Byli wędrownymi szklarzami, kamieniarzami. Maziarze z Łosia rozwozili wozami maź do smarowania kół - docierając do wielu miast Austro-Węgier, Prus i Rosji. Łemkowie budowali piękne cerkwie, których baniaste hełmy - „cebule” – wrosły na wieki w krajobraz Beskidu Niskiego.
Mimo dramatycznych powojennych dziejów – przesiedleń na Ukrainę i wysiedleń, na Ziemie Zachodnie - współczesna Łemkowszczyzna żyje. Wielu Łemków powróciło, zachowało język, tradycję, kulturę.
W Bielance działa Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich, filia Ośrodka Kultury Gminy Gorlice.
Instytucje i organizacje
Sołtys
Justyna Pękala
Biuro sołtysa - budynek WDK
tel. 18 351 31 97
Ochotnicza Straż Pożarna
Bielanka 73
38 – 311 Szymbark
Warsztaty Terapii Zajęciowej działające przy Gminie Gorlice
Bielanka 25
38-311 Szymbark
tel./fax. 18 353 17 04
e-mail: wtz@post.home.pl
